W ramach obszaru „Dobry klimat” odbyła się rozmowa Agaty Konczal i Roberta Zydla pt. Lasy i ludzie. Następnie mogliśmy wysłuchać felietonu Jakuba Wygnańskiego pt. Czyste powietrze dla każdego. 

Antropolożka środowiska Agata Konczal na początku zaznaczyła, że las odgrywa ważną rolę w wielu kulturach. W swojej książce pt. „Antropologia lasu. Leśnicy a percepcja i kształtowanie wizerunków przyrody w Polsce” pisze nie tylko o lasach jako elemencie świata przyrodniczego, ale także o tym, jak lasem zarządzamy i jak o nim myślimy. Percepcja lasu zmienia się na świecie, ale również w Polsce. 

Należy rozróżnić las naturalny a las dziki. Zasadniczą cechą lasu naturalnego jest obecność człowieka i praca tego człowieka. Można nawet powiedzieć, że człowiek jest naturalnym elementem lasu i potrzebna jest jego praca, aby w porządnym kształcie ten las utrzymać. Las dziki jest dokładnym przeciwieństwem lasu naturalnego. To jest las bez obecności człowieka. Jest też poza naszym naukowym zrozumieniem. I to, co leśnicy robią kształtując las naturalny, to powstrzymywanie lasu dzikiego. Zarówno leśnicy, jak i przyrodnicy używają kategorii „las naturalny”, ale zupełnie inaczej rozumieją te pojęcie. Można powiedzieć, że chcą uzyskać inny las jako efekt ich działalności. 

Dyrektor Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie Robert Zydel zauważył, że coraz trudniej jest nam uzyskać las dziki. Lasy, do których ruszyliśmy tłumnie w czasie pandemii to bardziej duże gospodarstwa i wiele osób nad tym ubolewa, bo chcieliby być pośród czegoś, co jest przeciwieństwem otaczającej nas kultury.

Według Agaty Konczal to, że my, ludzie, myślimy o sobie jako o czymś zewnętrznym w stosunku do natury ogranicza naszą percepcję natury i nasze bycie w naturze. Natura tworzy nas i my tworzymy naturę, jesteśmy w ciągłej relacji. 

Konczal zauważyła, że w jej pracy w Europejskim Instytucie Leśnym (EFI) młodzi badacze zajmują się np. duchowymi usługami ekosystemu lasu. To temat, który powoli wkracza do naszego życia. Niedawno w Polsce ukazała się książka na temat kąpieli leśnych, jak możemy leczyć się przebywaniem w lesie. Dodatkowo w wielu europejskich krajach coraz więcej uwagi zyskuje koncepcja leśnych cmentarzy. Ludzie nie chcą być pochowani w metropoliach, w miastach, ale chcą, aby ich szczątki zostały złożone w lasach. To wszystko pokazuje, jak zmienia się percepcja lasu. 

Warto na koniec wspomnieć, że współczesna antropologia zaczyna zajmować się innymi bytami, zwierzętami, roślinami, ale także pejzażem. 

Robert Zydel wyraził nadzieję, że antropolodzy będą postrzegani jako osoby, które chcą łączyć kulturę i naturę. Jako dyrektor Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie wprowadził zasadę, że na wystawy można wchodzić w towarzystwie psów, kotów, bo chce budować międzygatunkowe sojusze. 

Zapraszamy do obejrzenia rozmowy Agaty Konczal i Roberta Zydla pt. Lasy i ludzie.

_ _ _ _ _ 

Ubóstwo energetyczne dotyczy od 4 do 6 milionów osób w Polsce. Jest to problem, w którym skupia się bardzo dużo kwestii - demografii, ubóstwa, technologii, zmiany klimatu, wielkiej polityki interesów.

Aby mówić o ubóstwie energetycznym, muszą być spełnione dwa warunki - ograniczone dochody i wysokie koszty energii. To nie jest zjawisko specyficznie polskie, występuje na całym świecie. 

Nie tylko w Polsce doszliśmy do takiego momentu, w którym wyzwania, z jakimi się mierzymy, wymagają nowych umów społecznych, wysiłku, namysłu. Według Jakuba Wygnańskiego umowa musi być zbudowana między bardzo różnymi interesariuszami. 

- Po pierwsze, musimy ustalić, że należy zająć się tym problemem dokładnie teraz i całe nasze siły na nim skupić. Po drugie, rozmowa na ten temat powinna toczyć się nie tylko w dużych i małych miastach, ale także w lokalnych społecznościach. Po trzecie, przyjąć model, który jest popularny na świecie, czyli sformułowanie wniosków i opinii przez grupę wylosowanych obywateli. Na koniec musimy dotrzeć do polityków i zadać im trudne pytanie - co zamierzają z tym zrobić? - mówił Jakub Wygnański.

Cykl od edukacji, poprzez rozmowy, aż do momentu, kiedy formułujemy rodzaj umowy i preferencji społecznej. Na koniec polityczne wdrożenia. Bo konsekwencje ubóstwa energetycznego są poważne. Za te deficyty zapłacimy my wszyscy prędzej, czy później. 

Zapraszamy do obejrzenia felietonu Jakuba Wygnańskiego pt. Czyste powietrze dla każdego.

_ _ _ _ _

Agata Konczal - antropolożka środowiska zajmująca się gospodarką leśną i ekologią polityczną. Bada różnorodność percepcji lasu i jego implikacje społeczno-polityczne. Jej prace skupiają się na gospodarowaniu lasami, łowiectwie, ekologii i ochronie przyrody. Interesuje ją idea „dziczy” i koncepcja „rewildingu”. Badaczka w Europejskim Instytucie Leśnym (EFI).

Robert Zydel - dyrektor Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Absolwent Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UW. Przez wiele lat prowadził laboratoria i zajęcia związane z praktycznym zastosowaniem narzędzi etnograficznych w badaniach marketingowych. Jest członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Badaczy Rynku i Opinii.

Jakub Wygnański - socjolog, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, stypendysta Uniwersytetu Yale. Badacz społeczeństwa obywatelskiego, wolontariatu i filantropii w Polsce. Założyciel i obecnie Prezes Zarządu Pracowni Badań i Innowacji Społecznych STOCZNIA. Współtwórca Funduszu Obywatelskiego.

W ramach pięciodniowego cyklu Speakers’ Corner zaprezentowano każdorazowo rozmowę i felieton w tematyce danego obszaru: Dobry klimat (18.06), Nowe umowy społeczne (19.06), Szkoła jutra (20.06), Powrót do zdrowia (21.06), Jutro demokracji (22.06).