W ramach obszaru „Nowe umowy społeczne” odbyła się rozmowa Konrada Ciesiołkiewicza i Sławomira Nitrasa pt. Między monologiem a dialogiem. Następnie mogliśmy wysłuchać felietonu Tomasza Sawczuka pt. Jaki ład?

Na organizowanym przez Rafała Trzaskowskiego Campusie Polska Przyszłości jedną z osi spotkania z młodymi tematyka dialogu. Konrad Ciesiołkiewicz zapytał Sławomira Nitrasa jaka myśl za tym stoi.

 - Nie traktuje tego jako osi, ale jako metodę. Na Campus Polska Przyszłości chcemy rozmawiać o wszystkim - o najtrudniejszych tematach w Polsce. I chcemy o tym rozmawiać w atmosferze dialogu, której brakuje młodym np. w szkole. Jestem człowiekiem zdecydowanym w życiu i wyrazistym jako polityk. Nie zawsze to służy. Jednak mam świadomość tego, że na końcu trzeba znaleźć porozumienie - które często politycy zawierają, ale tego nie pokazują, stąd z kulturą dialogu nigdy nie było dobrze - mówił Nitras. 

 - Czy ktoś w szkole miał lekcje z tego, jak prowadzić dialog i doprowadzić do porozumienia? Spór jest rzeczą naturalną w społeczeństwie, ale jak z niego wychodzić? Nawet jako rodzice prowadzimy dialog ze swoimi dziećmi. Dlatego jest on tak ważny - dodał Poseł na Sejm RP.

Zdaniem Konrada Ciesiołkiewicza widzimy polaryzację międzypokoleniową. Wielu polityków wspiera kalkę tego konfliktu, czyli młodzi popierają pewne środowiska, a starsi już nie. Jak doprowadzić do tego, abyśmy żyli w Polsce pokojowo, uczyli się od siebie nawzajem? 

W opinii Sławomira Nitrasa największym konfliktem jest ten polityczny. Nie ma charakteru czysto partyjnego, ale bardziej kulturowo-cywilizacyjny, dotyczy stylu życia, wyobrażenia świata. Modernizacyjny vs. zachowawczy. I stąd to się wpisuje w konflikt międzypokoleniowy. Co więcej, w Polsce politycy bardziej liczą się z osobami starszymi, bo są w większym stopniu wyborcami. Na Zachodzie poważnie traktowane są przedmioty obywatelskie, u nas WOS niestety nie. A przecież życie w społeczeństwie jest jedną z podstawowych ról. 

Dialog społeczny odpowiadający potrzebom współczesności jest bliski idei nowej umowy społecznej. Na jakich zatem elementach warto budować taką umowę, aby młodzi ją zaakceptowali? 

 - Na pewno ogromnie ważnym elementem jest szkoła. Wpływ młodych ludzi na szkołę jest mniejszy niż był mój i moich rówieśników. Dziś szkoła jest domeną ministra, może trochę nauczycieli. A uczniowie nie mają nic do powiedzenia. Drugim elementem to rynek pracy, na którym młodzi są niedoceniani. Często wykonują prace ciężej, więcej z siebie dają, a mówi się im, że dopiero za 20 lat dostaną dodatek. A kto to z kim ustalał? Młodych w tej dyskusji nie ma - mówił Nitras. 

Zapraszamy do obejrzenia rozmowy Sławomira Nitrasa i Konrada Ciesiołkiewicza pt. Między monologiem a dialogiem.

_ _ _ _ _

W USA, w Europie i w Polsce dużo się mówi o projektach nowego ładu, nowego początku. Do tego wszyscy chcą być wspólnotowi, pisać programy i tworzyć postulaty na spotkaniach publicznych. Czy to ma sens i skąd to się bierze? I jak jest przyszłość centrowej polityki w Polsce? 

Zdaniem Tomasza Sawczuka mamy kryzys demokracji liberalnej i kryzys sytuacji zdrowotnej. Od razu pojawia się pomysł, żeby poradzić sobie z kryzysem trzeba zaproponować nowy ład. Poszukać nowej wspólnoty. Pojawia się pytanie, jaki ma to być ład? Czy będzie lepszy? 

Wystarczy oddzielić sprawiedliwość od niesprawiedliwości. W ten sposób liberalni demokraci mogą z całą mocą bronić tego, co jest sprawiedliwe w dotychczasowym porządku politycznym i jednocześnie atakować niesprawiedliwości. Jeśli myślimy o idei nowego ładu, to musimy wziąć na poważnie maksymę, że nie ma powrotu do przeszłości. Możemy szukać tylko i wyłącznie drogi do przodu i budować tylko nowe koalicje. Żyjemy w okresie, w którym dokonują się ważne przemiany społeczne. Nasz wybór polega na tym, czy będziemy chcieli współkształtować tę przyszłość, czy tylko będziemy biernie temu się przyglądać. 

Po drugie, wspólnota. Aby zbudować nową większość, trzeba szukać koncepcji, która jest włączająca, a nie oparta na wykluczeniu i pogardzie. Dlatego przyjmijmy zasadę szacunku zamiast pogardy i trochę wyobraźni społecznej. Musimy wyjrzeć poza czubek własnego nosa i zastanowić się nad tym, czy to, co mówimy jest równie prawdziwe dla ludzi, którzy np. są młodzi i dla tych, którzy są starsi. 

To prowadzi nas do punktu trzeciego - uniwersalizmu. Musimy kształtować taką politykę, która stara się uwzględnić możliwie jak największą grupę Polaków. Wtedy stworzymy system polityczny, który będzie miał trwałe poparcie większości. 

Tomasz Sawczuk w książce pt. „Nowy liberalizm” pisał o trzech zasadach na przyszłość dla polskiej centrowej polityki. 

Po pierwsze, odnowić demokrację. Proces demokratyzacji Polski nie został zakończony. Wciąż po stronie liberalnej istnieje duża grupa ludzi, którzy mają problem z wyrażeniem elementarnego szacunku dla osób potrzebujących wsparcia polityki socjalnej i społecznej. To duży błąd.

Po drugie, odrzucić konserwatyzm. Demokracja liberalna potrzebuje własnej podstawy moralnej. Tego rodzaju demokracja będzie przyjaciółką zarówno osób religijnych, jak i niereligijnych. Chodzi o to, żeby wybrać inny fundament do porozumienia. 

Centrowa polityka powinna porzucić wolnorynkowy dogmatyzm na rzecz całkowicie pragmatycznego podejścia do spraw gospodarczych. Kiedy liberałowie skupiają się za bardzo na wolności gospodarczej, zachowują się, jakby byli ślepi na jedno oko.

Wielkie zmiany cywilizacyjne zawsze wiązały się z końcem jakiegoś status quo. Żaden z tym momentów nie stworzył ostatecznej formy demokracji liberalnej, bo ona nie ma takiej formy. To trwający eksperyment polityczny. Dlatego warto rozmawiać o nowych ładach. 

Jeden czynnik, w związku z którym ludzie popierają porządek polityczny i jest to sposób na uzyskanie legitymizacji systemu politycznego, to jest nim pytanie o to, czy radzimy sobie z niesprawiedliwością. Utrzymanie, pielęgnowanie sprawiedliwych instytucji, a także szukanie i odpowiadanie na nowe pojawiające się niesprawiedliwości, to jest zawsze zadanie na przyszłość. Nie ma się czego bać, trzeba trochę eksperymentować. 

Zapraszamy do obejrzenia felietonu Tomasza Sawczuka pt. Jaki ład?

_ _ _ _ _ 

Konrad Ciesiołkiewicz - psycholog, politolog i menadżer. Przewodniczący Komitetu Dialogu Społecznego KIG. Prezes Fundacji Orange. Członek Zespołu Laboratorium "Więzi". Pracował w organizacjach pozarządowych, agencjach doradczych i w rządzie.

Sławomir Nitras - poseł na Sejm RP. Absolwent politologii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Szczecińskiego.

Tomasz Sawczuk - szef działu politycznego „Kultury Liberalnej”, doktor filozofii i prawnik, autor książki „Nowy liberalizm. Jak zrozumieć i wykorzystać kryzys III RP”.

W ramach pięciodniowego cyklu Speakers’ Corner zaprezentowano każdorazowo rozmowę i felieton w tematyce danego obszaru: Dobry klimat (18.06), Nowe umowy społeczne (19.06), Szkoła jutra (20.06), Powrót do zdrowia (21.06), Jutro demokracji (22.06).