ŚNIADANIE MISO Z PRZEDSTAWICIELAMI STOWARZYSZENIA PROKURATORÓW LEX SUPER OMNIA
W spotkaniu uczestniczyli członkowie społeczności MISO, reprezentanci organizacji pozarządowych i biznesu, a także pracownicy naukowi. Spotkanie otworzył i moderował Mateusz Komorowski, Fundator & Prezes MISO.
W wystąpieniu wprowadzającym prok. Katarzyna Kwiatkowska przybliżyła historię powstania Stowarzyszenia, które zostało zarejestrowane w styczniu 2017 roku. Jednym z głównych celów organizacji jest m.in. wspieranie działań dla urzeczywistniania zasad demokratycznego państwa prawnego, dążenie do zapewnienia prokuratorom podmiotowości, niezależności i autonomii w podejmowaniu decyzji, promowanie praworządności i popularyzowanie prawa obywatelom.
Do 2016 roku żadna z partii politycznych nie zdecydowała się przedstawić projektu nowej ustawy o prokuraturze. Obowiązywała ustawa z 1985 roku, która była wielokrotnie nowelizowana. Ustawa ta, jak i aktualnie obowiązująca, która weszła w życie z dniem 4 marca 2016 r. oparte są na aksjologicznych założeniach do modelu prokuratury postsowieckiej, których zadaniem jest realizowanie działań związanych z utrwalaniem konkretnej wizji państwa, forsowanej przez układ rządzący - mówiła K. Kwiatkowska. Dlatego też Stowarzyszenie opracowało projekt nowej ustawy o prokuraturze, w oparciu o standardy Unii Europejskiej. Publiczna prezentacja projektu ustawy jest planowana w pierwszej kolejności dla organizacji społecznych i obywateli.
W naszym projekcie prokuratura ma być organem wymiaru sprawiedliwości stojącym na straży praworządności oraz praw i wolności człowieka. Prokurator ma respektować godność uczestników postępowania, a w swoich działaniach kierować się zasadą bezstronności, równego traktowania oraz zakazem dyskryminacji.
Naszym zdaniem prokuratura nie może funkcjonować jako organ ścigania. Od wielu lat środowisko prokuratorskie postuluje, aby traktować prokuratora przede wszystkim jako strażnika prawa, a nie „śledczego” czy „superpolicjanta”.
Chcemy, aby prokurator działał w imieniu społeczeństwa i w interesie publicznym, z poszanowaniem i ochroną praw i wolności człowieka. Chcemy, żeby prokuratura miała „ludzką twarz” – mówiła Prezes Stowarzyszenia Lex Super Omnia.
Goście „Śniadania MISO” mieli okazję zapoznać się z głównymi postulatami stowarzyszenia „Lex Super Omnia”, które znajdują się w nowym projekcie ustawy o prokuraturze, a opierają się na czterech filarach: niezależność, odpowiedzialność, transparentność, kontrola społeczna:
- rozdzielenie funkcji Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości jako gwarancja zapewnienia obiektywnego i bezstronnego realizowania zadań prokuratury w zakresie odnoszącym się do strzeżenia praworządności i ochrony praw obywateli, szczególnie w zetknięciu z organami państwa,
- zasadniczy obowiązek prokuratora to realizacja funkcji oskarżyciela publicznego przed sądami w sprawach ściganych z oskarżenia publicznego, pełnienie funkcji kontrolnych nad prowadzonymi postępowaniami przygotowawczymi,
- zapewnienie prokuratorom niezależności w prowadzeniu postępowań przygotowawczych i podejmowaniu decyzji merytorycznych bez ingerencji i nacisków zewnętrznych, przy czym niezależność należy rozumieć nie jako uprawnienie czy przywilej przyznawany w interesie prokuratorów, lecz jako gwarancję do sprawiedliwego, bezstronnego rozpoznania sprawy każdego obywatela,
- wyeliminowanie możliwości wydawania przez Prokuratora Generalnego oraz prokuratorów przełożonych (kierowników jednostek) poleceń merytorycznych odnoszących się do kierunków i sposobu zakończenia postępowania, co pozwoli indywidualizować odpowiedzialność za bieg postępowania,
- likwidacja nadzoru służbowego jednostek wyższego szczebla i wskazanie, że ocena pracy prokuratora poddana zostanie kontroli sądowej i ocenom okresowym,
- wzmocnienie roli samorządu prokuratorskiego na wszystkich szczeblach prokuratury,
- powołanie Naczelnej Rady Prokuratury stojącej na straży niezależności asesorów i prokuratorów, współdziałającej ze środowiskami reprezentującymi obywateli, organizacjami pozarządowymi,
- powołanie Rady Społecznej z głosem doradczym i opiniodawczym, w skład której będą wchodzić przedstawiciele m.in. organizacji pozarządowych i obywatelskich,
- likwidacja pięcio-szczeblowej struktury funkcjonowania prokuratury w celu wyeliminowania nadmiernej biurokratyczności, skutkującej wydłużeniem się procesu podejmowania decyzji i rozrostem systemu kontroli i nadzoru,
- wyeliminowanie patologii w sprawach kadrowych poprzez zapewnienie zrównoważonej ścieżki zawodowej, awansów w trybie konkursowym z określonymi kryteriami uwzględniającymi nie tylko staż pracy, ale również kompetencji i wiedzy wymaganych na określonym stanowisku prokuratorskim, kadencyjności na stanowiskach kierowniczych, likwidacji nagród przyznawanych w trybie uznaniowym i wszelkich innych benefitów stanowiących o korupcji instytucjonalnej prokuratorów,
- zapewnienie prokuratorom prawa do zabierania głosu w debacie publicznej w sprawach dotyczących praworządności, zmian legislacyjnych, funkcjonowania prokuratury.
Spotkanie zakończyło się pytaniami od uczestników „Śniadania MISO” do zaproszonych gości.
Podsumowując spotkanie, Mateusz Komorowski zadeklarował wsparcie Fundacji MISO i włączenie się jej w inicjatywy proobywatelskie prowadzone przez Stowarzyszenie Prokuratorów „Lex Super Omnia”.