Gwarancje ochrony konstytucyjnych praw i wolności jednostki
Uroczystego otwarcia Konferencji dokonał Prezes MISO Mateusz Komorowski, po czym słowo wstępne wygłosił Prodziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego prof. Tomasz Giaro. Dyskusja toczyła się w dwóch panelach: eksperckim oraz studencko-doktoranckim. Wydarzenie stworzyło platformę do dyskusji nad istniejącymi w polskim systemie prawnym gwarancjami ochrony konstytucyjnych praw i wolności jednostki pomiędzy studentami, doktorantami oraz wybitnymi prawnikami zajmującymi się tym zagadnieniem – zarówno znanymi reprezentantami świata nauki, jak i cenionymi praktykami działającymi w najważniejszych instytucjach państwowych. Prelegenci dyskutowali m.in. nad kwestią skuteczności ochrony konstytucyjnych praw i wolności jednostki w Polsce oraz rolą różnych sądów i innych instytucji państwowych w systemie ochrony praw człowieka.
Pierwszy panel – zatytułowany: ,,Ochrona konstytucyjnych praw i wolności człowieka i obywatela – założenia a praktyka ustrojowa” – miał charakter ekspercki. Jego moderatorem był adw. Jacek Trela, Wiceprezes Naczelnej Rady Adwokackiej. W ramach pierwszego panelu jako referenci wystąpili wybitni przedstawiciele świata nauki oraz praktyki. W gronie prelegentów znaleźli się:
- Wojciech Węgrzyn, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, temat wystąpienia: Rola Ministra Sprawiedliwości w systemie ochrony konstytucyjnych praw wolności jednostki
- prof. Artur Nowak-Far, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, temat wystąpienia: Gwarancje ochrony praw podstawowych w Polsce - perspektywa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
- Krzysztof Kwiatkowski, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, temat wystąpienia: Najwyższa Izba Kontroli jako strażnik praw i swobód obywatelskich
- dr Bohdan Zdziennicki, sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, Prezes Trybunału Konstytucyjnego w latach 2008–2010, temat wystąpienia: Stosowanie celów i wartości w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
- dr Piotr Zientarski, Senator RP, Przewodniczący Komisji Ustawodawczej, temat wystąpienia: Rola Senatu RP w systemie ochrony konstytucyjnych praw wolności jednostki
- prof. Marek Chmaj, Kierownik Katedry Prawa Publicznego, Praw Człowieka i Prawa Europejskiego na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych SWPS, temat wystąpienia: Godność człowieka jako źródło jego wolności i praw – refleksje na tle art. 30 Konstytucji
- prof. Dariusz Dudek, reprezentant Kancelarii Głuchowski Siemiątkowski Zwara, Kierownik Katedry Prawa Konstytucyjnego KUL, temat wystąpienia: Ochrona praw człowieka a profesja prawnika
- adw. Paweł Rybiński, Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie, temat wystąpienia: Rola adwokata w systemie ochrony praw człowieka
- dr hab. Marcin Wiącek, pracownik naukowy Wydziału Prawa i Administracji UW, Główny Specjalista w Biurze Orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, temat wystąpienia: Ochrona wolności i praw w praktyce sądów administracyjnych (wybrane problemy)
- doc. dr Ryszard Piotrowski, pracownik naukowy Wydziału Prawa i Administracji UW, temat wystąpienia: Ochrona konstytucyjnych praw i wolności jednostki w praktyce funkcjonowania sądownictwa powszechnego i Sądu Najwyższego
Przedstawione referaty dotyczyły nie tylko teorii, ale również praktyki w dziedzinie ochrony konstytucyjnych praw i wolności człowieka i obywatela w Polsce. Uczestnicy mogli m.in. dowiedzieć się, jakie są aksjologiczne fundamenty systemu ochrony konstytucyjnych praw i wolności jednostki oraz jak wygląda ta ochrona w praktyce Trybunału Konstytucyjnego, sądów administracyjnych, sądownictwa powszechnego i Sądu Najwyższego. Wysłuchano także wykładu o zadaniach Ministerstwa Sprawiedliwości i Najwyższej Izby Kontroli w tym zakresie oraz o gwarancjach ochrony praw podstawowych w Polsce z perspektywy Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Rozmawiano ponadto na temat roli adwokata w systemie ochrony praw człowieka oraz na temat wyzwań stojących przed profesją prawnika wobec istniejących gwarancji ochrony konstytucyjnych praw i wolności jednostki.
Panel drugi – pt. ,,Ochrona konstytucyjnych praw i wolności człowieka i obywatela – regulacje prawne i założenia doktrynalne” – miał z kolei charakter studencko-doktorancki. Moderatorem dyskusji był Sebastian Wijas, Członek Zarządu MISO. Prelegentami byli studenci i doktoranci reprezentujący różne ośrodki naukowe:
- Paweł Ochmann, student Uniwersytetu Jagiellońskiego, temat wystąpienia: Kontrola konstytucyjności prawa za pomocą skargi konstytucyjnej jako środek ochrony praw człowieka
- Maciej Pisz, UW, Wiceprezes MISO, aplikant adwokacki, temat wystąpienia: Gwarancje ochrony własności w polskim prawie konstytucyjnym
- Sebastian Gajewski, doktorant Uniwersytetu Warszawskiego, temat wystąpienia: Ochrona sądowa konstytucyjnych praw i wolności w prezydencko-sędziowskim projekcie nowelizacji Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
- Remigiusz Chęciński, doktorant Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, temat wystąpienia: Krajowe a regionalne instrumenty ochrony praw człowieka
- Władysław Jóźwicki, doktorant Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, temat wystąpienia: Skarga konstytucyjna a kontrola prawa UE pod kątem zgodności z Konstytucją RP
- Marcin Lachowicz, doktorant Uniwersytetu Warszawskiego, temat wystąpienia: Ochrona konstytucyjnych praw i wolności podatnika przez Rzecznika Praw Obywatelskich – adekwatność przyjętego rozwiązania
"Rzeczpospolita": W Senacie o ochronie praw i wolności człowieka
Najwyższa Izba Kontroli: W Senacie o ochronie praw i wolności człowieka
Adwokatura Polska: W Senacie o gwarancjach ochrony konstytucyjnych praw wolności jednostki
Ministerstwo Spraw Zagranicznych: Wiceminister Artur Nowak-Far na konferencji w Senacie RP